LÀM GÌ KHI HỌC SINH DÙNG AI ĐỂ LÀM BÀI TẬP?
AI VÀ GIÁO DỤC
Trong những năm gần đây, sự phát triển vượt bậc của trí tuệ nhân tạo (AI) đã đặt ra nhiều thách thức mới cho phương pháp giáo dục truyền thống. Không chỉ hỗ trợ học sinh trong các bài tập viết luận, AI ngày nay đã tiến xa đến mức có thể giúp đỡ trong các môn khoa học tự nhiên như toán học và vật lý. Điều này khiến cho việc phát hiện học sinh có sử dụng trí tuệ nhân tạo hay không trong các bài tập trở nên ngày càng khó khăn, thậm chí là bất khả thi.
PHÁT HIỆN GIAN LẬN?
Nhiều nơi đã nỗ lực phát triển các công cụ để phát hiện gian lận trong bài viết, nhằm xác định những bài có sự can thiệp của AI. Tuy nhiên, với sự ra đời của các công cụ AI có khả năng giải quyết các bài toán hay bài tập vật lý, điều này trở thành một thách thức không nhỏ. Uknow.AI là một ví dụ, ứng dụng này tự quảng bá là "Gia sư Toán AI", cho phép học sinh upload bài tập lên và nhận được lời giải.
Việc phát hiện gian lận ngày càng trở nên tốn kém và không khả thi. Bạn có thể đoán được một học sinh đã chép văn mẫu, nhưng làm sao để biết được liệu một bài toán giao về nhà không có sự trợ giúp của người thân?
AI CŨNG GIỐNG NHƯ CÁC CÔNG CỤ KHÁC
Trong thực tế, AI cũng giống như Google, Wikipedia, máy tính cầm tay hay gia sư: chúng làm cho kiến thức trở nên rẻ hơn, dễ tiếp cận hơn. Trước đây, khi AI chưa xuất hiện, những học sinh có điều kiện kinh tế vẫn có thể hoàn thành bài tập về nhà nhờ vào sự trợ giúp từ gia sư, nhiều công thức toán học có thể tính toán nhanh chóng bằng máy tính cầm tay. Bây giờ, AI chỉ đơn giản là giúp việc tiếp cận với các sự hỗ trợ này trở nên rẻ hơn, dễ dàng hơn.
GIẢI PHÁP NÀO?
Rõ ràng, AI không tạo ra thách thức mới cho giáo dục, nó chỉ làm phóng đại một thách thức cũ: Làm sao để học sinh không học hành một cách "đối phó".
Để đối mặt với thách thức này, thay vì tập trung vào việc phát triển các công cụ kiểm tra học sinh có gian lận hay không, tôi cho rằng chúng ta cần suy nghĩ lại về bản chất và vai trò của các bài tập.
Bài tập về nhà không nên được coi là "Nghĩa vụ", bản chất của chúng là công cụ để học sinh luyện tập và áp dụng các kiến thức được học.
Nhiều trường học áp dụng phương pháp giáo dục "mới" từ lâu đã loại bỏ việc tính điểm bài tập về nhà vào trong thành tích học tập của học sinh. Cách tiếp cận này giúp giảm bớt áp lực về thành tích, cho phép học sinh tập trung hơn vào việc đạt được kết quả trong các kỳ thi lên cấp.
Các bài kiểm tra thực tế trên lớp, nơi mà học sinh không thể sử dụng sự hỗ trợ của AI, sẽ giúp giáo viên và cả chính học sinh hiểu rõ hơn về trình độ thực sự của bản thân. Khi truyền được động lực học tập để đạt được những mục tiêu cụ thể, học sinh sẽ tự tìm kiếm các bài tập phù hợp để rèn luyện.
AI - TƯƠNG LAI CỦA GIÁO DỤC CÁ NHÂN HÓA
Các trung tâm luyện thi IELTS hay các trường học online như Khan Academy không phải đối mặt với thách thức gian lần từ AI, ngược lại, các đơn vị giáo dục nơi mà học sinh tự nguyện đi học này lại là những nơi hưởng lợi nhất từ AI: các chương trình đào tạo được cá nhân hóa theo năng lực của từng học sinh.
2hourlearning(.com) là một ví dụ điển hình. Dưới đây là lời giới thiệu về sự ra đời của mô hình giáo dục này:
"Khi các con gái của MacKenzie Price nói với bà rằng chúng ghét trường học, bà nhận ra rằng bà phải truyền niềm đam mê giáo dục suốt đời của mình để mang lại sự thay đổi cho các lớp học.
Và đó là cách 2 Hour Learning được tạo ra: Một mô hình giáo dục mang tính chuyển đổi giúp học sinh có thể hoàn thành các môn học cốt lõi chỉ trong hai giờ mỗi ngày, giải phóng bốn giờ vào buổi chiều để khám phá sở thích trong khi thành thạo các kỹ năng sống."
McKenzie (tốt nghiệp Standford ngành tâm lý học), một nhà giáo dục tiên tiến, đã áp dụng AI rất quyết liệt vào mô hình giáo dục của mình. Bà chia nhỏ các kiến thức thành từng gói "15 phút cho tới 2 tiếng".
Học sinh sẽ liên tục làm các bài kiểm tra kiến thức để "lên cấp" như một trò chơi. Khi một học sinh gặp "khó khăn", AI với vai trò gia sư cá nhân sẽ đề xuất các bài tập dễ hơn để ôn luyện và nâng dần độ khó sau khi học sinh đã thành thạo. Ngược lại, với những phần mà học sinh cảm thấy "dễ", AI sẽ nhanh chóng đẩy tiến độ của chương trình.
Với sự trợ giúp của AI, không học sinh nào phải "cố gắng để bắt kịp bạn bè". Mỗi đứa trẻ 1 nhịp độ, 1 loại bài tập, "tùy theo năng lực".
Mô hình của McKenzie cũng giống như Khan Academy. Cứ trả lời đúng 5 câu hỏi liên tiếp, bạn có thể lên 1 level. Nếu trả lời sai quá nhiều, Khan Academy sẽ gợi ý bạn học các bài giảng lý thuyết tương ứng, và quay trở lại với các bài tập dễ hơn.
LỜI KẾT
Trí tuệ nhân tạo đang mở ra một kỷ nguyên mới cho giáo dục, không chỉ là một công cụ hỗ trợ học tập mà còn là một yếu tố thúc đẩy sự đổi mới trong phương pháp giảng dạy. Thay vì lo lắng về việc học sinh sử dụng AI để gian lận, chúng ta nên nhìn nhận AI như một cơ hội để cải thiện chất lượng giáo dục.
Hoàng Đức Minh
