Niels Henrik David Bohr
Có một đề thi vật lý trong trường đại học Đan Mạch như sau: "Hãy xác định chiều cao của một tòa nhà cao tầng bằng một cái phong vũ biểu”.
Một sinh viên bị đánh trượt vì lời giải: “buộc một sợi dây vào chiếc phong vũ biểu, sau đó thả từ tầng thượng tòa nhà cao tầng xuống mặt đất. Độ dài của sợi dây cộng với chiều dài của chiếc phong vũ biểu sẽ là chiều cao của tòa nhà."
Khi sinh viên đó đề nghị phúc tra, nhà trường cho rằng, đáp án của anh ta thực ra là đúng, nhưng chưa áp dụng kiến thức vật lý nào ra hồn, nên quyết định cho học sinh đó 10 phút để thi lại, vấn đáp trực tiếp với hội đồng chấm thi.
Trong 9 phút đầu, cậu sinh viên ngồi im lặng suy nghĩ và viết. Khi giáo viên nhắc rằng thời gian đã gần hết, cậu trả lời:
- Cách thứ nhất, nếu tòa nhà cao tầng có 1 cái thang thoát hiểm bên ngoài, có thể áp cái khí áp kế (phong vũ biểu) rồi vạch phấn lên tường, từng phát từ mặt đất đến tầng thượng. Chiều cao tòa nhà bằng tổng số vạch phấn nhân với chiều cao của cái phong vũ biểu. Học sinh cấp 1 cũng tính được.
- Cách thứ hai, nếu đang có nắng, có thể đo chiều cao của cái khí áp kế sau đó đặt thẳng đứng và đo bóng đổ của nó. Sau đó các thầy đo chiều dài bóng đổ của tòa nhà. Công thức tính hình tam giác đồng dạng để tìm ra chiều cao tòa nhà, chắc học sinh cấp 2 cũng tính được.
- Cách thứ ba, các thầy có thể mang cái khí áp kế lên trên tầng thượng, thả nó và bấm giờ nó rơi chạm đất. Chiều cao của cao ốc bằng 1/2 gia tốc trọng trường nhân với thời gian rơi bình phương. Học sinh cấp 3 cũng làm được. Nhưng em nghĩ, các thầy không nên làm thế, lãng phí một cái khí áp kế sẽ bị vỡ nát.
- Cách thứ tư, nếu các thầy chỉ đơn thuần muốn một cách tẻ nhạt và chính thống về câu trả lời mà các thầy đang chờ đợi, tất nhiên có thể dùng cái khí áp kế để đo áp suất khí quyển tại nóc nhà và tại mặt đất, và sau đó quy đổi theo công thức từ milibar sang mét để có chiều cao của tòa nhà, y như những sinh viên hàng năm các thầy vẫn dạy.
- Cách thứ năm, các thầy có thể buộc một sợi dây ngắn vào cái khí áp kế và đu đưa nó giống như con lắc, trước hết ở mặt đất và sau đó ở trên mái tầng thượng. Chiều cao được tính ra bằng các tính toán dài và phức tạp mà có thể các thầy chưa chắc đã hiểu được, em đã viết sẵn trong tập giấy này.
- Cách thứ sáu, chả cần phải học bất cứ trường lớp nào, bất cứ ai cũng có thể gõ cửa và hỏi chính người chủ tòa nhà "tôi sẽ tặng ngài chiếc khí áp kế này chỉ để ngài cho tôi biết chiều cao của tòa nhà”
Các bạn ạ, có bao nhiêu giáo viên sẽ hướng được cho học sinh của mình cách tư duy như thế, hay đa phần chỉ đọc vẹt, dạy vẹt lại cho học sinh những thứ có sẵn theo lối mòn sách vở?
Cậu sinh viên đó thực ra là Các bạn ạ, có bao nhiêu giáo viên sẽ hướng được cho học sinh của mình cách tư duy như thế, hay đa phần chỉ đọc vẹt, dạy vẹt lại cho học sinh những thứ có sẵn theo lối mòn sách vở? thời còn đi học. Ông là nhà vật lý đặt nền tảng cho lý thuyết cấu trúc nguyên tử và cơ học lượng tử, đã đoạt giải Nobel Vật lý năm 1922.
Nguồn: Tuấn Mai SG
