Máy bay về hướng Đông thì sẽ nhanh hơn so với khi bay về hướng Tây?
Có một thực tế là, cùng một khoảng cách, nhưng khi máy bay, bay về hướng Đông thì sẽ nhanh hơn so với khi bay về hướng Tây. Thí dụ như, khi bay từ Paris về Việt Nam có thể sẽ nhanh hơn từ Việt Nam bay sang Paris. Tại sao vậy? Thường thì sẽ có 3 câu trả lời được mọi người chọn làm đáp án, nhưng thật ra, chỉ có 1 câu trả lời là đúng còn 2 còn lại lại là lầm tưởng.
Câu trả lời 1:
Do Trái Đất xoay quanh trục của nó. Mặt trời mọc lên từ hướng Đông và lặn xuống ở hướng Tây, nên Trái Đất tự quay theo chiều từ Tây sang Đông. Nói cách khác, nếu ta đứng trên cực Bắc và nhìn xuống, ta sẽ thấy Trái Đất đang xoay ngược theo chiều kim đồng hồ. Và do đó, khi ra bay về phía Đông, ta bay cùng chiều với chiều tự quay của Trái Đất và sẽ bay nhanh hơn, tới nơi sớm hơn.
Câu trả lời này là Sai. Vì chiếc máy bay có vị trí tương đối so với Trái Đất và sự tự quay của Trái Đất không có liên quan tới việc máy bay đi nhanh hay chậm từ điểm này tới điểm kia. Một số ý kiến đưa ra quan điểm về tốc độ quay: Trái Đất tự quay với tốc độ 1647 km/h tính tại xích đạo, một chiếc máy bay bay với vận tốc khoảng 800 km/h thì nó sẽ được chiều quay của Trái Đất “đẩy” lên 840 km/h. Điều này là không thể và sai lầm do người đưa ra ý kiến này không hiểu về cách chọn hệ quy chiếu. Mặt khác, nói một cách nôm na, thì khi Trái Đất tự quay, nó “kéo theo” tất cả mọi thứ trong Trái Đất quay giống như nó.
Câu trả lời 2:
Do múi giờ. Thí dụ như ở Mỹ, bờ Đông sớm hơn bờ Tây 3 giờ (thường là vậy). Do đó, khi ta di chuyển từ Đông về Tây thì bạn sẽ tới nơi sớm hơn.
Câu trả lời này là Sai. Mặc dù thời gian là khác nhau theo từng múi giờ nhưng ta vẫn ở trên máy bay và thời gian vẫn trôi qua. Dùng vấn đề múi giờ để giải thích là vô lý.
Câu trả lời 3:
Bao quanh Trái đất có những luồng gió dữ dội gọi là dòng tia (Jet Stream), luôn thổi từ hướng Tây và thường di chuyển quanh Trái Đất ở độ cao từ 10.000 đến 15.000 mét, thường thổi trong những vùng khá xác định với vận tốc khoảng 250 km/h. Khi một chiếc máy bay bay từ hướng Tây sang Đông và gặp dòng tia này thì nó sẽ được thuận gió, nhận được thêm lực đẩy giúp nó đi nhanh hơn.
Câu trả lời này là Đúng! Thực tế có những luồng dòng gió gọi là dòng tia (Jet Stream) thổi mạnh từ hướng Tây. Chúng thường di chuyển quanh Trái Đất ở độ cao từ 10.000 đến 15.000 mét, thổi trong những vùng khá xác định với vận tốc trung bình khoảng 250 km/h nhưng cũng có thể mạnh hơn rất nhiều.
Khi máy bay di chuyển từ Tây sang Đông (hoặc từ Đông sang Tây) sẽ gặp dòng tia (Jet Stream) thì vận tốc của máy bay sẽ tăng lên (hoặc giảm xuống) rất nhiều, dẫn tới thời gian bay nhanh hơn (hoặc chậm hơn).
Trên Trái Đất, những dòng tia mạnh nhất là những dòng tia cực, ở độ cao 9–12 km (30.000–39.000 ft) trên mực nước biển, rồi đến những dòng tia cận nhiệt đới hơi yếu hơn một chút và ở độ cao lớn hơn, tại 10–16 km (33.000–52.000 ft). Bán cầu Bắc Trái Đất và Bán cầu Nam Trái Đất đều có những dòng tia cực và dòng tia cận nhiệt đới riêng. Dòng tia cực ở bán cầu bắc chảy ở các vĩ độ đi qua Bắc Mỹ, Châu Âu, và Bắc Á và các đại dương, còn dòng tia cực ở bán cầu nam chỉ chảy phía trên Nam Cực quanh năm. Ngoài ra, các dòng tia khác yếu hơn cũng có thể xuất hiện, ví dụ tại vùng nhiệt đới bán cầu bắc vào mùa hè, ở độ cao mà khí nóng khô gặp khí ẩm
Các dòng tia được sinh ra do 2 nguyên nhân:
Sự làm nóng khí quyển bởi bức xạ Mặt Trời gây ra các vòng hoàn lưu cực, vòng hoàn lưu Ferrel, và vòng hoàn lưu Hadley;
Và tác động của lực Coriolis lên những dòng khí chuyển động. Lực Coriolis là hệ quả của sự tự quay quanh trục của hành tinh.
Nguồn: Tuấn Mai SG
